PLC là viết tắt của Programmable Logic Controller. Đây là thiết bị điện tử được sử dụng để điều khiển và giám sát các quy trình trong các hệ thống tự động hóa. PLC có thể được sử dụng trong nhiều ngành công nghiệp khác nhau như sản xuất, chế biến, năng lượng, giao thông vận tải
Ngôn ngữ lập trình PLC là hệ thống ký hiệu, quy tắc được sử dụng để viết chương trình điều khiển cho bộ điều khiển logic lập trình (PLC). Nó cho phép người dùng giao tiếp với PLC, truyền tải các yêu cầu và hướng dẫn để PLC thực hiện các nhiệm vụ điều khiển tự động hóa trong các hệ thống công nghiệp..
Trong quá khứ, các PLC được lập trình bằng cách sử dụng sơ đồ nối dây relay. Điều này đồng nghĩa với việc không cần phải dạy nhiều về cách lập trình trên cho các thợ điện, kỹ thuật viên và kỹ sư. Vì vậy, đây cũng là phương pháp lập trình thông dụng cho các PLC ngày nay.
3 ngôn ngữ lập trình PLC phổ biến hiện nay
Ngôn ngữ lập trình LAD (Ladder logic)
LAD (Ladder Diagram) là ngôn ngữ lập trình PLC sử dụng các ký hiệu đồ họa mô phỏng mạch điện để viết chương trình điều khiển. LAD là một ngôn ngữ lập trình kiểu đồ họa. Sự hiển thị được dựa trên các sơ đồ mạch điện .
Ngôn ngữ LAD cho phép bạn viết một chương trình tương tự như trong mạch tương đương với sơ đồ nối dây của mạch điện. Chương trình LAD cho phép CPU mô phỏng dòng điện từ nguồn, thông qua nhiều điều kiện đầu vào, để tác động đến đầu ra.
Ưu điểm của LAD là dễ học, dễ hiểu, trực quan. Ngôn ngữ lập trình PLC này Phù hợp cho người mới bắt đầu lập trình. LAD cũng giúp biểu diễn đồ họa dễ hiểu và thông dụng hơn, cũng như dễ dàng gỡ lỗi chương trình
Tuy nhiên vì là ngôn ngữ lập trình đơn giản, LAD lại ít linh hoạt hơn so với các ngôn ngữ lập trình khác. nếu sử dụng LAD, chúng ta khó có thể lập trình và quản lý các chương trình phức tạp,
Ngôn ngữ lập trình FBD (Function Block Diagram)
Ngôn ngữ FBD (Function Block Diagram) cũng giống như ngôn ngữ LAD, là một ngôn ngữ lập trình dựa trên đồ họa. Nó sử dụng các biểu tượng logic đồ họa dựa trên đại số Boolean để hiển thị mạch logic.
Trong ngôn ngữ lập trình FBD, các hàm toán học và các hàm phức khác có thể được kết hợp trực tiếp với các hộp logic. Để tạo ra logic cho các hoạt động phức tạp, ta có thể chèn các nhánh song song giữa các hộp.
Cả ngôn ngữ LAD và FBD đều sử dụng “dòng tín hiệu” (EN và ENO) cho một số lệnh “hộp”. Các lệnh cố định (như lệnh toán học và lệnh di chuyển) hiển thị các thông số cho EN và ENO. Những thông số này liên quan đến dòng tín hiệu và xác định khi nào lệnh sẽ được thực thi trong quá trình quét chương trình.
Ngôn ngữ lập trình STL (Statement List)
STL (Statement List) là ngôn ngữ lập trình sử dụng các lệnh gợi nhớ để viết chương trình điều khiển. Soạn thảo bằng STL phù hợp cho người có kinh nghiệm lập trình cơ bản và đã quen thuộc với PLC và lập trình logic.
Ưu điểm của ngôn ngữ lập trình PLC này là hiệu quả, linh hoạt và dễ hiểu. STL cho phép tạo ra các chương trình phức tạp mà LAD và FBD không thực hiện được, qua đó tối ưu hóa hiệu quả chương trình
Tuy nhiên, ngôn ngữ STL khá khó học, chúng đòi hỏi người dùng phải có kiến thức lập trình cơ bản và hiểu biết về PLC. STL cũng Ít trực quan hơn với LAD và FBD và khó hình dung logic chương trình.
STL phù hợp cho người lập trình kinh nghiệm, cần giải quyết các bài toán điều khiển phức tạp. Lập trình viên Có thể chuyển đổi từ STL sang LAD và FBD, nhưng chuyển đổi ngược lại có thể bị giới hạn.
Lời kết
Mỗi ngôn ngữ lập trình PLC đều có ưu điểm và hạn chế riêng, lựa chọn ngôn ngữ lập trình phù hợp là một bước quan trọng để đạt được hiệu quả và khả năng vận hành tối ưu cho hệ thống tự động hóa.